Σχεδόν όλοι έχουμε μπει σε διαδικασία απώλειας λίγων ή περισσότερων κιλών, σε κάποια φάση στη ζωή μας. Τι γίνεται, όμως, όταν αυτό φαντάζει πολύ δύσκολο και κάνει τη ζυγαριά να «κολλάει»;
Αρχικά, είναι πολύ σημαντικό να ελέγξουμε και στη συνέχεια να ρυθμίσουμε όσο γίνεται όποιο ιατρικό ζήτημα, μπορεί να δυσκολεύει την απώλεια βάρους (πχ μεταβολικά σύνδρομα, διαταραχές στη λειτουργία του θυρεοειδή, φαρμακευτική αγωγή).
Ακούμε συχνά τη φράση «όλα είναι στο μυαλό». Τελικά πόσο ισχύει;
Μήπως έχει και σε αυτή την περίπτωση νόημα να δούμε πόσο ρόλο παίζει να ξέρουμε τι γίνεται στο μυαλό μας, όταν αποφασίσουμε να ξεκινήσουμε την όποια προσπάθεια;
- Πότε τρώω;
Τι σημαίνει φαγητό για μένα; Τρώω επειδή πεινάω πραγματικά, επειδή έκατσα το βράδυ να δω ταινία, επειδή το είδα μπροστά μου ή απλά επειδή ήρθε η ώρα κι ας μην πεινάω τόσο; Χρειάζεται να αναγνωρίσουμε με τι έχουμε συνδέσει το φαγητό και να δούμε πώς αυτό μπορεί να μας δυσκολεύει. Είναι πολύ συνηθισμένο να συνδέουμε την κατανάλωση συγκεκριμένου είδους φαγητού με διασκέδαση, με χαλάρωση μπροστά στην τηλεόραση μετά από μια δύσκολη μέρα (το λεγόμενο comfort food) ή ακόμα και να λειτουργεί σαν μέσο επιβράβευσης του εαυτού μας για κάτι που φέραμε εις πέρας.
- Πώς νιώθω όταν τρώω; Ποια συναισθήματα με κάνουν να θέλω να φάω περισσότερο;
Υπάρχουν πολλά συναισθήματα που τα έχουμε συνδέσει με την κατανάλωση φαγητού και ειδικά συγκεκριμένων ειδών, όπως γλυκά ή πλούσια σε λιπαρά τρόφιμα. Πολλές φορές, όταν αισθανόμαστε για παράδειγμα θυμό, θλίψη, ανία, μοναξιά ή άγχος καταφεύγουμε στο φαγητό, για να νιώσουμε καλύτερα. Μην νιώθετε τύψεις αν συμβαίνει και σε εσάς! Είναι πολύ συνηθισμένο τέτοια «δύσκολα» συναισθήματα να καμουφλάρονται σαν πείνα και να ζητούν την προσοχή μας, ώστε να τα διαχειριστούμε. Σε αυτήν την περίπτωση είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίσουμε τι νιώθουμε και να καλύψουμε την συναισθηματική μας ανάγκη με άλλο τρόπο. Αναρωτηθείτε: «τί μου φταίει;», «τι χρειάζομαι αυτή τη στιγμή;», «πεινάω πραγματικά;».
- Πόσο ρεαλιστικούς στόχους έχω θέσει;
Πολλές φορές ήδη από την αρχή μιας προσπάθειας να χάσουμε βάρος, σαμποτάρουμε την επιτυχία μας βάζοντας στόχους που είναι αρκετά δύσκολοι να επιτευχθούν. Μπορεί να νιώσουμε ξαφνικά πανικό και άγχος για το σώμα μας με κάποια αφορμή (πχ δεν κουμπώνει το παντελόνι, δεν μου αρέσει αυτό που βλέπω στον καθρέφτη, δέχτηκα αρνητικά σχόλια από κάποιον, λαχάνιασα ανεβαίνοντας τις σκάλες μέχρι τον 1ο όροφο) και σαν αποτέλεσμα να αποφασίσουμε ότι θα κάνουμε κάτι αρκετά ακραίο, θα ακολουθήσουμε μια στερητική διατροφή ή γυμναστική και ότι επιτυχία για μας θα σημαίνει μόνο αν δούμε το νούμερο της ζυγαριάς να μειώνεται αστραπιαία. Όλα τα παραπάνω αποτελούν δυσλειτουργικούς τρόπους απώλειας βάρους και είναι πολύ σημαντικό να βάζουμε μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους, «ζυγίζοντας» και τις ανάγκες μας και όχι μόνο το σωματικό μας βάρος.
- Πόσο εύκολα απογοητεύομαι;
Είναι ανθρώπινο και απολύτως φυσιολογικό να υπάρχουν αποκλίσεις κατά τη διάρκεια μιας προσπάθειας απώλειας βάρους. Πολλοί άνθρωποι με την παραμικρή ατασθαλία, τα παρατάνε καθώς νιώθουν απέτυχαν, απογοητεύονται και έτσι ματαιώνεται όλη η προσπάθεια. Μια απόκλιση μπορεί να είναι απλά μια απόκλιση και τίποτα παραπάνω, όσο ο στόχος εξακολουθεί να είναι σημαντικός για μας. Ας είμαστε όσο αυστηροί με τον εαυτό μας όσο χρειάζεται και ας δούμε την προσπάθεια αυτή σαν σύνολο και σαν μια προσπάθεια αλλαγής στάσης ζωής, σαν μαραθώνιο και όχι σαν σπριντ.
- Ποιο είναι το κίνητρο που με ωθεί να χάσω βάρος;
Το νόημα που έχει η όλη διαδικασία για τον καθένα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και την έκβασή της. Πολλοί από μας για παράδειγμα θέλουμε να χάσουμε βάρος για να αρέσουμε στον σύντροφο μας, για να φτιάξουμε την εικόνα μας, για να δείχνουμε πιο όμορφοι στα ρούχα που επιλέγουμε ή γιατί το καλοκαίρι πλησιάζει και το άγχος για την εμφάνιση στην παραλία φαντάζει τεράστιο. Όσο πιο πολύ το κάνουμε για μας και λιγότερο για τους άλλους και την ιδανική εικόνα που θέλουμε να έχουν οι άλλοι για μας, τόσο πιο ανθεκτικό θα λέγαμε ότι είναι το κίνητρό μας, γιατί έτσι δεσμευόμαστε πιο ουσιαστικά. Όπως και να έχει χρειάζεται να δώσουμε μια ειλικρινή απάντηση στον εαυτό μας όταν τον ρωτήσουμε «γιατί θέλω να χάσω κιλά;».
Πάντοτε χρειάζεται να έχουμε δίπλα μας έναν επαγγελματία διαιτολόγο- διατροφολόγο που εμπιστευόμαστε και μπορεί να κάνει όλη τη διαδικασία πιο εύκολη για μας. Όταν τα πράγματα δυσκολεύουν είναι πολύ βοηθητικό να απευθυνθούμε σε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας, ώστε να επεξεργαστούμε όλα αυτά τα συναισθήματα και τα εμπόδια που μπορεί να συναντήσουμε στην πορεία. Ας μην ξεχνάμε ότι όλα αυτά τα κάνουμε σαν μια πράξη αγάπης και φροντίδας στον εαυτό μας!
